Obecnie prowadzenie działalności bez samochodu jest w zasadzie niemożliwe. Jedni przedsiębiorcy podczas prowadzenia działalności wykorzystują swój prywatny pojazd, inni chcą posiadać samochód firmowy. Często przy chęci zakupu samochodu pojawiają się wątpliwości czy nabyć pojazd na fakturę czy może skorzystać z leasingu? Poniżej w wielkim skrócie przedstawione zostaną wady i zalety obu rozwiązań oraz sposoby odliczania podatku VAT.

Zakup samochodu na fakturę

Wadą zakupu na fakturę jest niewątpliwie spory koszt, który podatnik ponosi z własnej kieszeni lub korzysta z linii kredytowej. Samochód zakupiony tą drogą musi zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych (chyba że jego wartość jest mała, poniżej 3500 złotych) a następnie poddany amortyzacji. W przypadku samochodów nowych ustawa o PIT mówi iż pojazd będzie amortyzowany liniowo stawką 20% (w skali roku) przez okres 5 lat. W przypadku samochodów używanych (co najmniej pół roku przed nabyciem) stawka roczna wynosi 40% a okres amortyzacji skraca się o połowę.

Do wartości początkowej samochodu doliczamy opłaty dodatkowe takie jak: koszty transportu, opłaty rejestracyjne, ubezpieczenie obowiązkowe OC oraz koszty wyposażenia dodatkowego i jego montaż.

W przypadku zakupu auta na kredyt do miesięcznych kosztów firmowych, oprócz odpisu amortyzacyjnego, można zaliczyć także odsetki.

Zakup samochodu na firmę w formie leasingu

Obecnie bardzo popularne jest nabywanie pojazdu w formie leasingu. Mowa tutaj o leasingu operacyjnym (obecnie najpopularniejszym), gdzie samochód jest częścią majątku podmiotu finansującego (firmy leasingowej) i to on dokonuje odpowiednich odpisów amortyzacyjnych. Z punktu widzenia leasingobiorcy pozostaje jedynie zapłata rat leasingowych, opłaty wstępnej, kosztów bieżących napraw i konserwacji pojazdu. Wszystkie te wydatki przedsiębiorca może zaliczyć w całości do kosztów uzyskania przychodów.

Ważnym jest iż osoby fizyczne prowadzące działalność mogą zawrzeć umowę leasingu operacyjnego na czas co najmniej 2 lata, co stanowi 40% standardowego czasu amortyzacji (5 lat dla aut osobowych).

Na końcu umowy leasingobiorca ma prawo do wykupu pojazdu za niewielką cenę (zwykle 1-10%). Wpłata własna na poczet leasingowanego samochodu zwykle zawiera się w przedziale 10-30% jego wartości, natomiast suma wszystkich prowizji i opłat dodatkowych związanych z umową leasingową wynosi zwykle 5-10% wartości pojazdu.

Samochód w firmie a odliczenie VAT

Niezależnie od tego czy auto jest własnością przedsiębiorcy czy jest używany na podstawie umowy leasingowej, sposób odliczania podatku VAT jest taki sam. Przepisy regulujące tą kwestię dopuszczają dwa przypadki - dliczenie połowy albo całego podatku VAT.

Jeśli pojazd używany jest do celów mieszanych (prywatnych i na potrzeby działalności gospodarczej) przysługuje odliczenie podatku VAT w wysokości 50%. Mowa tutaj o wszystkich wydatkach związanych z bieżącym użytkowaniem samochodu (w tym zakup paliwa) a w przypadku leasingu także rat leasingowych i innych opłat wynikających z umowy.

Prawo do pełnego odliczania podatku VAT przysługuje tym, którzy wykorzystują samochód jedynie na potrzeby działalności gospodarczej. Aby skorzystać z pełnego odliczenia VAT trzeba ponadto zarejestrować samochód w US na specjalnym formularzu (VAT-26), prowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu i stworzyć regulamin używania pojazdu w firmie. Wszystko to ma na celu wykluczenie pojazdu do użytku osobistego (przez przedsiębiorcę i jego pracowników).

Podsumowanie

Analizując obie formy nabywania pojazdu na potrzeby firmy można zauważyć iż zakup ze środków własnych często stanowi nagły wypływ dużej sumy, co może się przyczynić do chwilowej utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa. Zakupu pojazdu nie da się zaliczyć jednorazowo do kosztów i trzeba posłużyć się amortyzacją. Nawet w przypadku kredytu do kosztów wchodzą jedynie odsetki.

W przypadku leasingu sprawa wygląda nieco lepiej, gdyż nawet stosunkowo dużą wpłatę własną na poczet przedmiotu leasingu można zaliczyć bezpośrednio do kosztów, podobnie jak miesięczne raty. Przy tej formie finansowania istnieje mniejsze ryzyko utraty płynności finansowej gdy ponosimy na początku koszty wpłaty własnej.

W przypadku odliczeń od podatku VAT sprawa wygląda bardzo podobnie w obu przypadkach. Na decyzję przedsiębiorcy w sprawie wyboru formy nabycia pojazdu często ma wpływ wielkość przedsiębiorstwa i profil działalności. Jednoosobowe firmy świadczące usługi na rzecz innych podmiotów, mają zwykle małe koszty zatem kupno auta w formie leasingu przynosi wymierne korzyści na skutek odliczenia VAT i zmniejszenia podatku dochodowego. Większe firmy dla których wydatek na zakup samochodu nie stanowi aż tak istotnego wydatku często wybierają zakup pojazdu ze środków własnych aby uniknąć dodatkowych opłat na rzecz leasingodawcy.